کد مطلب:27076 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

اگر اسلام با حاكميت موروثي مخالف است، پس چرا رهبري پيامبران و ائمه: موروثي بوده، با يكديگر پيوند عشيرگي و قبيله گي دارند؟

1. انتخاب پيامبر9، كه پيام آور وحي و تشريع است، از سوي خداوند انجام ميگيرد، اين انتخاب نيز بر امر خارق العادهاي استوار است كه از جملة آنها، ادراك باطني غير عادي و خارج از حواس ظاهري به وسيله پيامبر، عصمت او ومسائلي از اين دست ميباشد. ضمن آن كه پيامبران از يك قبيله و گروه خاصي مبعوث نشدهاند.

2. انتخاب امام نيز با توجه به شرايط خاص موجود در اوانجام گرفته، و شرايط مزبور نيز تنها در ا فراد خاصي يافت ميشود. به برخي ازاين شرايط از ديدگاه قرآن، اشاره ميشود.

الف: هدايت به حق و به امر خداوند: وَ جَعَلْنَـَهُمْ أَغمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا وَ أَوْحَيْنَآ إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْرَ َتِ;(انبيأ،73) و آنان را پيشواياني قرار د اديم كه به فرمان ما، (مردم را) هدايت ميكردند، و انجام كارهاي نيك را به آنها وحي كرديم. منظور از هدايت به امر الهي، به معناي تبديل شدن امام به انساني با يقين كامل، و مكشوف شدن اسرار عالم ملكوت يعني چهره باطني اين عالم به وسيله كلماتالهي براي اوست(الميزان، علامه طباطبايي، ج 1، ص 273، مؤسسة الاعلمي للمطبوعات.); وانگهي هدايت مزبور، نه تنها ارايه طريق، بلكه رساندن مردم، به امر الهي، به مطلوب است. در اين باره، آيات ديگري نيز در قرآن آمده، كه به عنوان نمونه ميتوانيد به آيات: مؤمن، 38 ـ انعام، 90، سجده، 24، و...مراجعه كنيد.

ب. جعل و نصب الهي، عصمت، تأييد از جا نب خداوند مخفي نبودن اعمال بندگان از علم امام، عالم بودن به همة نيازهاي مردم، برتر بودن از همه انسانها در فضايل نفساني، از جمله شرايط ديگر امام است كه از در كنار يكديگر قرار دادن آيات قرآن،به دست ميآيند.(همان.، ص 275.)

3. افزون بر شرايط مذكور، امامت مخصوص كسي است كه،داراي هدايت و سعادت ذاتي باشد، نه آن كه اين ويژگي را از خارج كسب كرده باشد، بدين موضوع، در سورة مبارك يونس، آية 35 اشاره شده است. هدايت ذاتي امام نيز، ثمرة تأييدات الهي است.

4. با توجه به آن چه گفته شد، اين كه نبوت، يا امامت در مجموعه افراد خاصي گذارده شده، اين امر، نه به جهت مسايلي مانند بها دادن به يك قبيله يا عشيره، بلكه به دليل آن است كه حكمتالهي، چنين اراده كرده است، چرا كه، امامت ونبوت، امري است كه تعيين آن از سوي خداست. آيا اين كه خداوند در اين موضوع، به ملاحظات قبيلگي ترتيب اثر دهد، مفهومي نخواهد داشت؟ از اين رو، با توجه به حساسيت مسأله نبوت و امامت، و شرايط خاص احراز اين سمت، خداوند اراده كرده بود كه آن را در افراد خاصي قرار دهد. اراده مزبور هم به دليل وجود شرايط ياد شده در آنان بوده است، نه ملاحظات ديگر، چرا كه آن چه در اسلام درباره حاكمان معتبر است، وجود همين شرايط خاص است; خواه موروثي باشد، خواه غيرموروثي.(براي مطالعه بيشتر ر.ك: نبوت و امامت، علي الله وردي خاني، انتشارات آستان قدس رضوي.)